4

KAPI 40 MAKAM

 

"1-Şeriat, lambadır. 2-Tarikat, fitildir. 3-Marifet lambaya konan yağdır. 4-Hakikat lambanın verdiği ışıktır.

 

1. Alevi inancında İnsanı, İnsanî Kâmil Yapan

​

Dört Kapı, Kırk Makam

 

Bu yola aşkla gidilir. Bu bir gönül yoludur. Şüphesiz inanıp iman etme yoludur. Bu yola gidebilmek için de, bir Pir’den el almak gerekir. İşte o Pir, insanı 4 Kapı 40 Makamda sırasıyla aşama aşama yetiştirerek, pişirerek Öz’e gitmeye yönlendirir. Amaç, “İnsanî Kâmil“ olmaktır. Birlik alemine varmaktır. Hakk ile Hakk olamaktır. Tasavvuf dili ile buna “VAHTED-İ VÜCUT“ derler.

Allah olgusu Alevilikte, evrene olan en büyük sevgidir. Bütün yaratılanı sevmek, Allah’ı sevmek demektir.

 

Alevi inancında Allah, Muhammed, Ali bir nurdur. İnsanlığın ulaşmak istediği en yüksek noktadır.

 

Bu inanca sahip olan Alevi toplumu, bireysel olarak herkesin bir Pir’e teslim olması ve o Pir’den irşat olması için, inancın gerektirdiği, yol ve erkânın öngördüğü koşulları yerine getirmesi kaçınılmazdır.

 

Hz. Muhammed: ``Ben, benden önce gelen dinleri ortadan kaldırıcı değil, tamamlayıcı olarak geldim`` diye buyurmuştur. Gelmiş geçmiş Peygamberleri tek, Allah'ın birliğini tanıyan bir dinin elçileri olarak tanımlar. Onların açıklamış oldukları dini öğretimi, Hz. Muhammed daha da genişleterek uygulanmıştır. Buna da Şeriat adı verilmiştir. Şeriat’ta dört aşama vardır.

 

​

2. Dört Kapi Ne Demektir?

 

İnsanı eğitmek için, kötü huylarından arındırarak, ilim, irfan sahibi edip, can gözünü açarak, insanı, insanî kâmil derecesine yükselten, temiz bir toplum meydana getirmek için, Muhammed Ali'nin kurduğu, İmam Cafer Sadık’ın düzenlediği sıratı müstakimdir, (Erkândır).

 

Aleviyi terimi ile kısa ve öz anlamları:

1.Şeriat: dünyaya gelmek ve evreni tanıyarak, insanın kendi kendisini Eğitme evresidir.

2.Tarikat: İkrar verip kötülüklerden arınmak, yol ve erkânı öğrenip talip olmaktır.

3.Marifet: Islahı nefis olmak ve ilim irfan öğrenmektir.

4.Hakikat: Hakkı özünde bilmek, bütün sırlara vakıf olmak. Eğitim irşat etmektir.

 

Bugünkü Türkçeyle tarif edecek olursak, Şeriat ilkokul, tarikat ortaokul, Marifet lise, Hakikat Üniversite olarak örnek verilebilir.

 

Dört kapının, dört türlü abdesti vardır:

1.Şeriat abdesti: Su ile olur. Bedenin ve elbisenin temizliğidir.

2.Tarikat abdesti: Kalp temizliği ile olur.

3.Marifet abdesti: İlim ve sabır ile Hakk’tan alıp Halka vermekle olur.

4.Hakikatin abdesti: Turab olup, özünü tanımakla, manaya vakıf olmakla olur.

 

 

 Birinci Şeriat Kapisi

 

Alevi inancına göre şeriat:

Şerri atıp, hayra yönelmektir. Dünya kirlerinden arınmaktır. Nefsine hâkim olmaya çalışmaktır. Eline, diline, beline sahip olma koşullarını yerine getirmektir. İnsanın kendi kendisini eğitme evresidir.

 

Alevi inancı olan tasavvufta ``Biat`` esası vardır. Buna da ikrar verip yola teslim olmak derler. Aynen Kur’an’ı Kerim’de Hz. Muhammed'in yemin ettirip ``Biat`` alması gibidir. Çünkü Alevilik, yalnız kitaplardan öğrenilmez. Alevi inancı, teorik bilginin yanında, ayrıca yaşanmalıdır. Yaşamayan, onu ne anlar, ne de tadını bilir. Uzaktan ``Bal, bal`` demekle ağız tatlanmaz. Yol ve erkâna ikrar vermeyenler, Aleviyim demekle, Aleviliği bilemezler.

 

Şeriat kapısının on makamı nedir?

1.Allah'ı bir bilmek, inanıp iman etmek.

2.Hz. Muhammed'in Peygamberliğine inanıp, tasdik etmek.

3.Ku’ran’ı Kerim'in kutsal emanet olduğuna inanıp, iman etmek.

4.Ehli Beyt’in ikinci kutsal emanet olduğuna inanıp, iman etmek.

5.Hz. Ali soyunun, Hz. Muhammed'in vârisi ve vasisi olduğuna inanmak.

6.Eline, diline, beline, sahip olmaya itina göstermek.

7.İbadetin, yaratan ile yaratılmış arasında, `MİRAÇ` yolu olduğuna inanmak.

8.İnsanlığa zararlı bütün işlerden kendisini geri almak.

9.Şefkatli ve merhametli olmaya çalışmak.

10.Temiz olmak ve temizliğe dikkat etmek.

 

 

İkinci Tarikat Kapisi:

 

Tarikat kapısı, tek kelime ile irşat kapısıdır. Bu kapıya, insanlar hiçbir baskı ve zorlama olmadan kendi istek ve iradeleri ile girerler. Kişi her türlü benliği özünden atarak, inanıp iman ederek, dünya kirlerinden arınıp irşat olmak için bu yola girer. Daha evvel anlatıldığı gibi, talibin bir Pir'e bağlanıp ondan irşat olması, bu tarikat kapısından başlar.

 

Alevi cemlerinde, yapılan görgü erkânında yargılanma ve aklanma vardır. Yargılanma, aklanma sistemi, bütün dünya kirlerinden arınma erkânıdır.

 

Tarikat kapısının on makamı nelerdir?

1. Bir Mürşide veya Pir’e teslim olup, müsahip tutmak.

2. Yaptığı kötülükleri bir daha yapmamak şartıyla, tövbe etmek.

3. İkrar verip yola talip olup, toplumdan razılık almak.

4. İbadette kusur etmemek, öğretilen ibadeti inanarak yapmak.

5. Mürşide ve Müsahibe verdiği ikrara sadık kalarak erkâna girmek.

6. Kendine uygun görmediği hareketi, başkasına uygun görmemek.

7. Tevella ve Teberraya inanmak. ``Ehli Beyt’in dostunu dost, düşmanını düşman bilmek``.

8. Ümitsizliğe kapılmamak, kararlı olmak.

9. Yardım sever, cömert olmak.

10. İnsanlara iyi örnek olmak.

 

Bu tarikat kapısı insanı, insanî kâmil mertebesine götüren yolun başıdır. Herşey burada başlar.

Tarikat kapısında ikrar verip talip olan canlar, Pir elinde iyice irşat olup toplum içerisinde faydalı ve örnek bir yaşam biçimine sahip olduktan sonra “Marifet Kapısı“ nı aralarlar.

​

 

Ücüncü Marifet Kapisi:

 

Marifet kapısı, ilim ve irfan kapısıdır. İnsanı ilim yolunda en yüksek düzeye çıkartır. Erdemli, kâmil, bilgin bir kişi olarak yetiştirir. Bu marifet kapısında insan üç aşamadan geçer.

 

1.Eynel yakıyn: Evrende olup bitenleri görebilmeli, anlayabilmeli. Bu durum kavrama ve hissedebilme aşamasıdır.

 

2.İlmen yakıyn: İlimden, bilimden en iyi şekilde yararlanmalı. Aldığı ilmi ve bilgiyi başkalarına öğretme gücüne sahip olmalı. Öğretmek için hizmet vermeli.

 

3.Hakket yakıyn: Evrenin gerçek özü ile iç içe kaynaşmalı. Sırrına vakıf olmaya çalışmalı. Bu aşamada gerçeğe ulaşmayı hedeflemeli.

​

Marifet kapısının on makamı nelerdir?

1.İlim tahsil etmek.

2.Bütün evrenden ibret almak.

3.Benliği özünden atmak.

4.Sabır ehli olmak.

5.Kanaatkâr olmak.

6.Cömert olmak.

7.Arif olup, irfan meydanı açmak.

8.Müşkülleri hâl etmek.

9.Hakkın, Adem'den olduğunun sırrına vakıf olmak.

10.Tahsil ettiği ilmi ve öğrendiği sırrı, öğreterek hizmet etmek.

 

 

Dördüncü Hakikat Kapisi

 

Hakikat kapısı, en son aşamadır. İnsanın geldiği öz ile özleştiği makamdır. İnsan bu makamda bütün sırlara vakıf olur.   Gönül gözü açılır, Mürşidi Kâmil olur. Buna da ``Velilik`` makamı denir.

 

Hakikat kapısının on makamı nelerdir?

1.Turab olmak.

2.Kusuru kendinden aramak.

3.Allah'ın her yarattığını sevmek.

4.Birliğe yönelmek ve yönetmek.

5.İlahiyi hikmetleri ibret ile seyir edip, sırrına ermek.

6.Gerçekten ayrılmamak, gerçeği gizlememek.

7.Yapacağı hizmette insanları doğruya ve güzeli yöneltmek.

8.Yüce sırrı öğrenmek, manaya vakıf olmak.

9.Özünü tanımak, Enel Hak, Eğnim Hak olgusuna sahip olmak.

10.Tanrısal varlığın içinde erimek, birlik aleminde yok olmak.

​

Buraya kadar verilen bilgilerden anlaşılıyor ki, birinci, ikinci, üçüncü kapılarda, tövbe var, yalvarış var, rica var, bağışlama var, münacaat var. Bu belirli aşamalardan geçerek, hamı has ettikten sonra, ruha safiyet kazandırdıktan sonra, ``Velilik`` makamının yolu açılır. Buna da ``Hakikat Kapısı`` denir.

 

Bu kapıya varanlar, aynen Hallacı Mansur, Nesimi, Muhiddin Harabi, Fuzuli, Tebriz’i, Mevlana ve Hünkâr Hacı Bektaş'ı Veli ve Yunus gibi, ``Velilik`` makamına erişmiş olurlar.

 

 -------

Alevi inancı da İslam'ın tasavvuf inancıdır. Ku’ran’ı Kerim’e bakalım, o ne diyor:

Nahl Suresi ayet 123: "Şimdi Ey Muhammed! Sana, doğruya yönelen, puta tapanlardan olmayan, İbrahim'in dinine uy diye vahiy ettik."

 

İsra Suresi ayet 77: "Ey Muhammed! Senden önce gönderdiğimiz Peygamberlerimize de uyguladığımız aynı yasadır. Sen bizim yasamızda değişiklik bulamazsın."

 

Bakara Suresi ayet 97: "Allahın izniyle, Cebrail önceki kitapları doğrulayan, insanlara yol gösteren, Hak kitabı, senin de kalbine indirmiştir."

 

Maide Suresi ayet 48: "Ey Muhammed. Kur'an, önce gelen kitapları tasdik eden ve onlara şahit olarak, sana da indirdik. Allah'ın indirdiği ile aralarında hükmet."

 

Ahkaf Suresi ayet 12: "Kur’an’dan önce, Musa'nın kitabı Tevrat, bir rahmet ve bir rehberdir. Bu Kur’an, zulmedenleri uyarmak ve iyi davrananlara müjde olmak üzere, Arap diliyle indirilmiş. Kendinden öncekileri doğrulayan bir kitaptır."

 

Daha bunlar gibi yüzlerce ayet verebiliriz.

 

 

​